Куды пайсці ў Менску ў лютым? Афіша івэнтаў
Люты абяцае быць насычаным на інтэлектуальныя падзеі: тут табе і лекцыі пра мастакоў Парыжскай школы, якія нарадзіліся ў Беларусі, і аповяд пра асаблівасці светамыслення беларусаў, і выстава, якая падбівае ў чарговы раз задумацца: а раптам машыны сапраўды паўстануць і адправяць усіх нас на лаўку запасных?
Мастакі Парыжскай школы з Беларусі
Калі: 3, 8, 15, 22 лютага
Дзе: Кісялёва, 38
Колькі: 17 BYN
Лекторый «Фрэскі», які ладзіць Менская абласная бібліятэка, – гэта магчымасць даведацца больш пра мастакоў, імёны якіх найперш успамінаюць, калі кажуць пра выбітных майстроў з Беларусі. Цыкл «З ценю ў свет пералятаючы…» адкрыецца ў лютым з лекцыі пра Шрагу Царфіна. Гэты мастак нарадзіўся ў Смілавічах, вучыўся выяўленчаму рамяству ў Вільне, адтуль паехаў у Палясціну, а ў 1920-х апынуўся ў творчым парыжскім віры. Царфін пабываў на франтах абедзвюх сусветных войн, браў удзел у рухе Супраціву. Усё жыццё мастак шукаў шлях да свету і шчодра дзяліўся з гледачамі свамі інсайтамі. Лекцыя пра Царфіна адбудзецца 3 лютага. Далей у праграме – Міхаіл Кікоін і Пінхус Крэмень, Осіп Любіч, Осіп Цадкін.
«Учора.Сёння»
Калі: з 3 лютага
Дзе: Арт Фабрыка на Свярдлова, 2
Колькі: 5 BYN
Трэцяга лютага ў памяшканнях менскай фабрыкі-кухні адкрыецца персанальная выстава мастачкі Марыі Сыракваш, якая даследуе у гэтай серыі ўзаемадзеянне паміж мінулым і рэальным, традыцыяй і сучаснасцю, народнай творчасцю і гарадской культурай. Марыю прыцягваюць рэчы з мінулых стагоддзяў, і яна бачыць сваёй мэтай ажыўленне таго, што зыходзіць у нябыт, таго, што нясе энергетыку былых пакаленняў і эстэтыку старажытнасці. Артыстка намагаецца ажывіць гэтыя рэчы, надаўшы ім новае мастацкае вымярэнне і сэнсы, што сучасным людзям блізкія. Работы, што можна будзе пабачыць на выставе «Учора.Сёння», створаныя ў тэхніцы акварэльнага жывапісу.
Калі: 4 лютага
Дзе: Лошыцкая сядзіба
Колькі: 10 BYN для дарослых
Да 215-й гадавіны з дня нараджэння беларускага драматурга Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, ў Лошыцкай сядзібе ладзяць канцэрт. Чаму тут? Заснавальнік айчыннай драматургіі нярэдка гасцяваў у спадара Лошыцы Яўстафія Станіслава Прушынскага. І, дарэчы, галоўныя героі паэм «Купала» і «Вечарніцы» жывуць менавіта ў вёсцы Лошыца.
На імпрэзе выступяць сапрана Ірына Лой і піяніст Аляксандр Данілаў. Разам з імі наведвальнікі(-цы) канцэрта узгадаюць пра таямніцы кахання літаратурных герояў Дуніна-Марцінкевіча з тых самых паэм, а таксама opus magnum «Пінская шляхта». Таксама пры ўдзеле скрыпачкі Таццяны Левіцкай прагучаць арыі з аперэтты «Латэрэя» і оперы «Графіня» кампазітара Станіслава Манюшкі.
Лекцыя пра светамысленне беларусаў
Калі: 5 лютага
Дзе: Нацыянальны мастацкі музей
Колькі: 10 BYN для дарослых
У галоўным мастацкім музеі краіны пройдзе лекцыя «Традыцыйнае светамысленне беларусаў і этнафіласофія як самарэфлексія беларускай культуры». Прачытае лекцыю Ірына Дубянецкая – старшая навуковая супрацоўніца Інстытута філасофіі НАН Беларусі. Плануецца, што гэта будзе першая гутарка з цыкла пра беларускую традыцыйную карціну света и пра новую навуку – этнафіласофію.
Беларуская этнафіласофія працуе з традыцыйным светамысленнем беларусаў, якое адлюстравана ў фальклорных запісах, даследуе шматузроўневыя сістэмы сувязей розных элементаў народнай культуры, яе цікавяць вобразы, сюжэты, сімвалы, ідэі, унутраныя сэнсы і асацыяцыі.
Калі: 5 лютага
Дзе: «Манахром», Кастрычніцкая, 16/3
Колькі: 20 BYN
У творчай прасторы на Кастрычніцкай вуліцы выступяць зорка беларускай опернай сцэны, тэнар Юрый Гарадзецкі і таленавітая піяністка Паліна Задрэйка. Яны выканаюць «Вакальныя сатыры» Дзмітрыя Шастаковіча на вершы Сашы Чорнага і «Каханне і жыццё паэта» Леаніда Дзясятнікава на вершы Данііла Хармса і Мікалая Алейнікава.
Вядома, што творчыя натуры часцяком вастрэй адчуваюць трагікамічнасць і абсурд чалавечага быцця на фоне супярэчлівых гістарычных падзей. Вось і Шастаковіч з Дзясятнікавым у свае часы «запакоўвалі» складаныя думкі ў экспрэсіўную, насычаную вобразамі музыку. Кожны нумар тут уяўляе асобную музычную гісторыю, а разам яны складаюцца ў яскравы міні-спектакль для аматараў жывой і незбітай музыкі.
Калі: 9, 10, 11 лютага
Дзе: кінатэатр «Цэнтральны»
Колькі: ад 9 BYN
У «Цэнтральным» пакажуць «Пусты дом», «Уздых» і «Вясна, лета, восень, зіма… і зноўку вясна» Кім Кі Дука. Гэты южнакарэйскі рэжысёр заўсёды быў любімчыкам аўтарытэтных заходніх кінафэстаў і атрымаў венецыянскага «Залатога льва», праўда, за фільм, якога ў лютым на вялікім экране круціць не плануюць, – «П’ету».
«Пусты дом» распавядае пра рамантычнае знаёмства дзяўчыны з кур’ерам, які па начох наведвае чужыя дамы. Ва «Уздыху» пачуцці захлістаюць жанчыну, якой здрадзіў муж, і вязня турмы, які хацеў пакончыць з сабой. Героі фільма «Вясна, лета, восень, зіма… і зноўку вясна» – манахі, стары і малы, жывуць у храме пасярод возера, і жыццё гэтае нельга назваць беспадзейным і запаволеным.
«Вечар кахання, музыкі і кіно»
Калі: 14 лютага
Дзе: Арт Фабрыка на Свярдлова, 2
Колькі: 35 BYN
На Дзень усіх закаханых «Арт Фабрыка» ладзіць паказ самых кранальных фрагментаў з фільмаў пра каханне пад жывую ігру на віяланчэлі і фартэпіяна. Будуць трансляваць эпізоды з «Целаахоўніка», «Тытаніка», «Прывіда», «Вялікага Гэтсбі», «Амелі», «Красуні», «Ла-Ла Лэнду» і іншых фільмаў, што звычайна ідуць пад хэштэгамі #каханне, #рамантыка, #замілаванне. Канцэрт пад кінанарэзку будзе праходзіць у зале, дзе крэслы раставяць як у амфітэатры, каб усім было добра чутна і бачна. Па квітках на рамантык-вечар таксама можна будзе азнаёміцца з актуальнай выставай мастацкіх твораў, што праходзіць у «Арт Фабрыцы».
Калі: 18 лютага
Дзе: НЦСМ на Някрасава, 3
Колькі: 25 BYN
У Нацыянальным цэнтры сучасных мастацтваў выступіць з монаспектаклем «Дарожка мая…» беларускі музыка і фалькларыст Іван Кірчук (франтмэн гурта «Троіца», што распаўся восенню 2022-га, пасля 22 гадоў існавання). Праграма монаспектакля была створаная па матэрыялах фальклорна-этнаграфічных экспедыцый музыкі ў розныя рэгіёны Беларусі. Цягам дзесяці гадоў у гэтых вандроўках Іван адбіраў тэкставыя і меладычныя ўзоры светаўспрымання нашых продкаў. І цяпер ты можаш таксама да гэтага скарба дакрануцца. У межах монаспектакля прагучаць фрагменты старадаўніх замоў, больш за сорак народных песен і найгрышы на беларускіх народных інструментах ды інструментах іншых краін свету.
Калі: 22 лютага
Дзе: mooon у Palazzo
Колькі: 20 BYN
Гэтаму дакументальнаму фільму ўжо пяць гадоў, затое можна паглядзець нешта ў арыгінале на англійскай мове з рускімі субтытрамі – тым больш што закадравы тэкст чытае Ігі Поп. Сюжэт «Хто скраў Бэнксі?» будуецца вакол гучнай гісторыі, што адбылася ў 2007-м. Загадкавы вулічны мастак Бэнксі накіраваўся ў Палестыну, каб пакінуць там на сценах некалькі сваіх работ. Шмат каму графіці спадабаліся, у некаторых яны выклікалі раздражненне, а быў і мясцовы таксіст, які падумаў, што на брэндзе «Бэнксі» можна няблага зарабіць, выразаўшы размаляваны фрагмент сцяны і заламіўшы шалёны кошт. Фільм Марка Прасерпіа – пра тое, як мастацтва, што створана негенальна і бясплатна, можа быць скрадзена, прададзена і «легалізавана».
«Валерый Шкаруба. In memoriam»
Калі: да 26 сакавіка
Дзе: Нацыянальны мастацкі музей
Колькі: 10 BYN для дарослых
Рэтраспектыўная выстава прысвечаная творчасці мастака Валерыя Шкарубы, які пайшоў з жыцця ў 2020-м. Шкаруба заўсёды быў верны жанру пейзажа і развіваў у сваім жывапісе традыцыі рэалістычнага мастацтва. Яго карціны – суперпрафесійна выкананыя, і кожны твор – асобны гімн беларускай прыродзе. У працах мастака спалучаецца тонкае паэтычнае ўспрыманне прыроды і лірыка-філасофская глыбіня.
Валерый Шкаруба нарадзіўся ў 1957 годзе ў Барысаве. Набываў прафесійныя веды ў Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце (цяпер гэта Акадэмія мастацтваў). Яго персанальныя выставы праходзілі не толькі ў Беларусі, але таксама ў Расіі, Францыі, Бельгіі, Германіі, Італіі, Кітаі, Японіі. Беларускія пейзажы вачыма і пэндзалем Шкарубы экспанаваліся ў штаб-кватэры ААН у Нью-Ёрку.
«Штучны інтэлект: мастак ці машына?»
Калі: з 4 лютага па 26 сакавіка
Дзе: галерэя Farba ў НЦСМ на Незалежнасці, 47
Колькі: 14 BYN для дарослых
Гэтую падзею гучна анансуюць як «адну з самых інавацыйных мастацкіх выстаў, якая з’явіцца ў Менску ў 2023 годзе». Што ў ёй такога сенсацыйнага? Галоўны прышпіл у тым, што каля 90 работ, якія тут развесяць, ад пачатку да канца створаныя штучным інтэлектам. Каб быць паслядоўнымі, стваральнікі выстаўкі нават свой прэс-рэліз напісалі з дапамогай «робата» – праўда, даверыліся яму толькі на 38,1%. На выставе чакаюць як аматараў мастацтва, так і энтузіястаў тэхналогій. А каб заахвоціць аматараў мастацтва крыху больш, работы AI разбавілі творамі беларускіх мастакоў з фондаў НЦСМ.
Кульмінацыяй праекта стане імерсіўны фільм «Лічбавая эвалюцыя», які быў створаны спецыяльна пад выставу і ўяўляе сабой вобразнае пераасэнсаванне свету ідэй і матэрыі. Фільм будуць трансляваць на сцены і падлогу мультымедыйнай залы. Для азартнага азнаямлення з экспазіцяй у галерэі падрыхтуюць квэст.
Калі: з аўторка па нядзелю
Дзе: планетарый
Колькі: 6 BYN
У вялікім горадзе забываеш, што на небе ёсць зоркі. Але заўсёды можна нагадаць сабе пра іх, завітаўшы ў планетарый у парку Горкага. Тут паказваюць сферычныя фільмы (то-бок фільмы, адаптаваныя пад трансляцыю на купале) на розны ўзрост, а пасля паказу ладзяць экскурсію па начным небе: купал планетарыя зазіхаціць нябеснымі цельцамі, і ты успомніш, як адшукаць Малую Мядзведзіцу, Андрамеду ці нешта менш «папсовае».
«У глыбіні Сусвету» – фільм маладога кінематаграфіста Тэафаніса Н. Матсапуласа. Спачатку аўтар нагадае табе пра веліч Сонечнай сістэмы і шалёнасць зоркі, што Сонцам завуць. Потым правядзе цябе далей – да месцаў гібелі зорак, за межы Млечнага шляху, да неверагодных мірыядаў галактык. Закадравы голас распавядзе пра астраномію і сучасныя тэлескопы, якія дазваляюць маленькаму чалавеку пракрадвацца ў самыя загадкавыя куткі Сусвету.
Фото: Palasatka
