Падкаст пра беларускую гастраномію: Хлеб

  З хлебам былі звязаныя розныя прыкметы, па ім нават прадказвалі лёс членаў сям’і. Калі бохан у печы развальваўся на палавіны, у тым бачылі вельмі благі знак: верылі, што сёлета можа памерці гаспадар або гаспадыня. Калі ў мякішы з’яўлялася вертыкальная трэшчына – гэта прадказвала блізкі падзел сям’і. Вялікім грахом лічылася кінуць на падлогу нават крошку хлеба. Калі ж выпадкова здаралася, што падаў кавалак, то яго падымалі, цалавалі і клалі ў рот. Непажадана было пачынаць новую булку вечарам – лічылася, што ў такім выпадку прападзе багацце.

  Праз розныя бедствы хлеб не заўсёды пяклі з чыстай мукі. Акрамя чыстага хлеба, беларусам былі вядомыя таксама градовы, пушны, паловы, бульбяны, мякінны. Градовы хлеб рабілі з нядбайна правеянай жытняй мукі, пушны – з жыта, якое зусім не прасейвалася, толькі пасля малацьбы выкідаліся дробная салома, пустыя каласы ды смецце. Паловы хлеб выпякалі з дзвюх частак, асновай адной было жыта, а другой – ячмень, авёс, грэчка, пшаніца. Для вытворчасці бульбянога хлеба жытнюю муку мяшалі з тоўчанай або таркаванай сырой абабранай бульбай. А вось у мякінным бядняцкім хлебе мука выкарыстоўвалася толькі для звязкі, асновай былі раслінныя адходы пры малацьбе зерня. Калі не было інгрэдыентаў нават на мякіннік, рабілі «хлеб» са шчаўя, жалудоў, лебяды, акацыі, верасу, мерзлай бульбы, кары.

  З абрадавай выпечкі на каляндарныя святы адметнае печыва – птушачкі да свята Саракоў, што адзначаюць у канцы сакавіка, калі гукаюць вясну. У гэты час першыя птушкі вярталіся з выраю, і святочнае печыва стваралі ў выглядзе жаўранкаў ды галубкоў. З’есьці такое печыва было на ўдачу і здароўе, але прызначалася яно найперш дзецям і жабракам.

Першы беларускі хлебазавод, які ствараў хлеб у прамысловых маштабах, запусціўся ў 1927 годзе ў Ракаўскім прадмесці ў Мінску. Цяпер хлеб у краіне выпускаюць больш за дзвесце прадпрыемстваў. Некаторыя з гатункаў сталі сапраўды культавымі.