Калісьці некаторыя з гэтых славутасцяў Беларусі былі містычнымі занядбанкамі – а сёння прымаюць падарожнікаў у раскошных адноўленых залах. Сабралі фатаграфіі знакавых месцаў у розныя гады – каб убачыць іх (часта кардынальныя) змены.
Касцёл Божага Цела ў Нясвіжы
2017
2019
2022
Касцёл Божага Цела ў Нясвіжы ўзвялі на сродкі Мікалая Радзівіла Сіроткі, а за праект адказваў італьянскі архітэктар Джавані Марыя Бернардоні, ён жа займаўся і Нясвіжскім палацам. Будаўніцтва храма было завершана ў 1601 годзе – ён лічыцца першым помнікам барока на тэрыторыі Усходняй Еўропы. Касцёл у Нясвіжы быў яшчэ і радавой пахавальняй Радзівілаў: у склепе храма знаходзіцца фамільная крыпта.
Яшчэ некалькі гадоў таму фасад касцёла выглядаў куды больш манахромна. Тады паверыць у тое, што чыста белым храм ніколі не быў, было цяжка. Пасля маштабнай рэстаўрацыі, якая не так даўно завяршылася, касцёл паўстаў перад намі ва ўсёй красе – з унікальнымі роспісамі на фасадзе. Фрэскі выявілі на пачатковым этапе рэстаўрацыі храма: навукоўцы лічаць, што ім каля 400 гадоў.
Сядзіба Рэйтанаў у Грушаўцы
2017
2023
2017
2023
У вёсачку Грушаўка Ляхавіцкага раёна варта наведацца, каб пазнаёміцца з багатай спадчынай роду Рэйтанаў. На тэрыторыі маляўнічага парку захаваліся будынкі сядзібы, пахавальні і некалькі гаспадарчых пабудоў.
Цяпер драўляны будынак сядзібы Рэйтанаў выглядае вельмі акуратна, але вандроўнцы, якія бывалі ў Грушаўцы некалькі гадоў таму, памятаюць яго яшчэ ў стане атмасфернай занядбанкі. Сёння рэстаўрацыя маёнтка на фінішнай прамой: плануецца, што пасля завяршэння інтэр'ерных работ, у падвалах будынка будзе працаваць музей. Неагатычную пахавальню таксама трохі «прычасалі»: аднавілі бакавы ступеньчаты фасад і дах. Цікава, што першапачаткова ў капліцы была яшчэ і вострая вежка, але яе дабудоўваць не сталі.
Палац Булгакаў у Жылічах
2018
2023
2018
2023
Агромністы палац у Жылічах пачалі будаваць у 1825 годзе – з падачы Ігната Булгака, які натхняўся французскай архітэктурай. Атрымаўся будынак у класічным стылі – з калонамі і багатым аздабленнем. На пачатку ХХ стагоддзя ў Жылічах пабываў сваяк уласнікаў Ян Булгак – і зрабіў некалькі здымкаў. Працы знакамітага фатографа вельмі дапамаглі падчас рэстаўрацыі. Цяпер некаторыя залы ўжо адкрыты для наведання, у найблізкіх планах – аднаўленне сядзібнага касцёла і аранжарэі. Зайсці ўсярэдзіну палаца можна толькі з экскурсіяй: іх праводзяць штогадзіны па буднях і кожныя паўгадзіны па выходных.
Больш фота палаца пасля рэстаўрацыі знойдзеш тут.
Пахавальня роду Ажэшкаў ў Закозелі
2020
2022
На пачатку XIX стагоддзя ў Закозелі стаяла сядзіба роду Ажэшкаў і некалькі гаспадарчых пабудоў. Для будаўніцтва неагатычнай капліцы-пахавальні запрасілі польскага архітэктара Францішка Яшчалда. У 1849 годзе будаўніцтва было скончана – атрымалася высокая капліца з вострымі вежкамі і стральчатымі аркамі. Вось так капліца выглядала ў свае лепшыя гады, а вось так – у 1930-х.
Да рэстаўрацыі пахавальня выглядала даволі містычна – тут можна было б зняць які-небудзь беларускі трылер. У 2008 годзе пад будынкам і каля яго правялі археалагічныя раскопкі: тады былі знойдзеныя парэшткі прадстаўнікоў сям'і Ажэшкаў, слуцкі пояс і іншыя артэфакты. А капліца тым часам паступова разбуралася.
З 2019 года ў капліцы вядуцца работы. Сачыць за тым, як прасоўваецца справа, можна ў інстаграме. Там жа публікуюць анонсы бясплатных экскурсій – вельмі раім.
Капліца Скірмунтаў у Моладаве
Фота: planetabelarus.by
2023
Калісьці мястэчка Моладава належала Агінскім, але свайго росквіту яно дасягнула пры Скірмунтах. Яны пабудавалі тут прыгожую сядзібу і ператварылі Моладава на сапраўдны культурны цэнтр. Сюды перыядычна наведваліся знакамітасці таго часу: Напалеон Орда, Эліза Ажэшка і іншыя госці. На жаль, убачыць сядзібу сёння ўжо не атрымаецца – яе разбурылі падчас Другой сусветнай. Ад багатай спадчыны Скірмунтаў засталася толькі велічная капліца-пахавальня пачатку ХХ стагоддзя. Будынак у класічным стылі да нядаўняга часу стаяў закінутым – а ў 2017 годзе пачалася рэстаўрацыя. З тых часоў паспелі аднавіць купал ратонды. Сёння капліца ўсё яшчэ абнесеная лясамі.
Фота: palasatka
